एजेन्सी । धनि देशहरुमा स्कुल बारेको बहस राजनीतिक प्राथमिकता, कुन बिषय महत्वपूर्र्ण छ, कसलाई मद्यत पुगेको छ र के लाई सार्वजनिकता चाहिन्छ भन्ने बारे हुन्छ । तर, धेरै विकासशील देशहरूमा परिवारका लागि शिक्षाको बारेमा प्रश्नहरू धेरै अधिक आधारभूत हुन सक्छन् (त्यहाँ स्कुलमा कुनै पनि पहुँच छ) ।

संयुक्त राष्ट्रहरूका चित्रहरूमा बताइएको छ कि, गत दशकमा संसारका सबै भन्दा गरीब देशहरूमा विद्यालयका स्थानहरूको कमीलाई निषेध गर्न ‘लगभग शून्य प्रगति’ भएको छ ।
थप रिपोर्टले शिक्षाको गुणस्तरको जाँच ग¥यो र संयुक्त राष्ट्रले बताएअनुसार निष्कर्ष ‘अचम्मलाग्दो’ थिए, तर स्कुलमा ६ सय मिलियन भन्दा बढी बालबालिकाहरू थिए । तर, केही पछि लागेन ।

पश्चिमी देशहरूमा जब महिलाहरू शैक्षिक उपलब्धिहरूमा केटाहरू भन्दा अगाडि छन्, संसारका गरीबका भागहरूमा विशेष गरी सब–सहारा अफ्रिकामा महिलाहरू हराइरहेका छन् । र संयुक्त राष्ट्र संघले अन्तर्राष्ट्रिय बालिका दिवसमा, बालबालिकालाई शिक्षा प्राप्त गर्न सबैभन्दा कठिन स्थानको लागि एक श्रेणी बनाएको छ ।

द्वन्द्वग्रस्त क्षेत्रहरू

यी १० देशहरुमा बालिकाहरु पढ्ने स्कुल छैन । यी कमजोर देशहरु हुन् जहाँ धेरै परिवार गरिबी, नराम्रो स्वास्थ्य, पौष्टिक तत्वको अभाब, युद्ध र संघर्षबाट विस्थापनको जोखिममा छन् । धेरै युवा केटीहरु स्कुल जाने भन्दा बरु काम गर्ने आशा गरिन्छ र धेरै केटाहरु पढ्न छोडेर बिहे गर्छन् ।

संयुक्त राष्ट्रको तथ्याङ्क अनुसार द्वन्द्व क्षेत्रहरूमा पढाई छोड्ने केटिहरु धेरै हुन्छन् । केहि देशहरु जस्तै सिरियाको आधिकारित तथ्यांक नहुँदा समाबेश गरिएको छैन ।

बालबालिकाको शिक्षाको लागि १० कठिन स्थानः

• दक्षिण सुडानः संसारका नयाँ देशहरुले हिंसा र युद्धसंग स्कुलको बिनास र परिवारहरुलाई बल प्रयोग गरि विस्तापित गरेको छ. । जहाँ लगभग तीन चौथाई केटिहरु प्राथमिक स्कुल पनि पुग्दैनन् ।
• केन्द्रीय अफ्रिकी गणतन्त्रः प्रत्येक ८० विद्यार्थीहरूका लागि एक शिक्षक उपलब्ध गराइएको छ ।
• नाइजेरियाः १५ वर्षदेखि २४ वर्ष उमेरका महिलाहरु मध्ये १७ प्रतिशत मात्र पढेका हुन्छन् ।
• अफगानिस्तानः अत्यधिक लैंगिक असमानता छ । जहाँ केटिहरु भन्दा केटाहरु मात्र स्कुल जान्छन् ।
• चाडः धेरै सामाजिक र आर्थिक समस्याहरुले गर्दा केटिहरु र महिलाहरु शिक्षाबाट बञ्चित छन् ।
• मालीः केवल ३८ प्रतिशत केटीहरु मात्रै प्राथमिक स्कुलसम्म पुग्छन् ।
• गिनीयाः २५ वर्ष माथिका महिला साक्षरताको औसत आयु एक वर्ष छ ।
• बर्किना फासोः केवल एक प्रतिशत केटीहरुले माध्यामिक स्कुल पुरा गरेका छन् ।
• लाइबेरियाः लगभग दुइ तिहाई बालबालिका प्राथमिक शिक्षाबाट बन्चित छन् ।
• इथोपियाः प्रत्येक ५ जना केटिमा २ जनाको १८ वर्ष भन्दा पहिला बिहे हुन्छ ।
  गरीब देशहरूमा शिक्षकहरूको कमी एक साधारण समस्या हो । गत वर्ष, संयुक्त राष्ट्रसंघले अर्को ६९ लाख शिक्षकलाई २०३० सम्म विश्वव्यापी भर्ना गर्न आवश्यक छ भने शिक्षामा अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिज्ञाहरू राखिएका थिए ।
  रिपोर्ट भन्छन् कि यदि केटीहरुलाई स्कुलमा राख्न सकिन्छ भने आर्थिक लाभांशहरू छन् । अनि त्यहाँ फ्लोरिन्स चेप्टो, जो केन्याको टाढाको गाउँमा बस्छन् र ६० वर्षको उमेरमा पढ्न सिके ।
  ग्यारह स्मिथ ‘एक अभियान’ का अध्यक्ष हुन् । उनी केटीहरुको लागि शिक्षामा विफलता ‘गरिबी टिकाउने विश्वव्यापी संकट’ हो भन्छन् ।
  एक करोड ३० लाख भन्दा बढी महिलाहरू अझै स्कुल बाहिर छन् जो सम्भावित इन्जिनियर, उद्यमी, शिक्षक र राजनीतिज्ञको नेतृत्व गर्न नसकेर संसारबाट हराइरहेका छन् ।